[ Pobierz całość w formacie PDF ]
Rodził się mit uczciwego ruskiego ludu , który w czasach
władcy Olega pływał na swoich czajkach po Morzu Czarnym
i zdobywał Konstantynopol. Prawosławna propaganda pod-
kreślała odrębność ludu ruskiego i OBCYCH wiarą Lachów.
Polacy i Litwini zaczęli kojarzyć się z panami , wrogami lu-
du prawosławnego. Było to zasadne tym bardziej, że w czasach
Wazów nad Dnieprem błyskawicznie rozrastały się gigantyczne
14
www.e-bookowo.pl
Jan Kochańczyk
Grzechy Kozaków
majątki polskich magnatów, królewiąt kresowych : Wiśnio-
wieckich, Koniecpolskich, Lubomirskich, Sobieskich, Tyszkie-
wiczów, Zasławskich. Starali się wyciągnąć jak najwięcej korzy-
ści ze swoich dóbr. Ogromnymi posiadłościami, podzielonymi
na części, zarządzali dzierżawcy, zainteresowani w tym, aby
oddać panu to, co pańskie, ale i dla siebie coś uszczknąć. Pędzi-
li chłopów ukraińskich do tak wytężonej pracy, jakiej do tej po-
ry nie znali. Wywoływało to odruchy buntu i kreowało pokutu-
jący przez wieki symbol złego polskiego pana .
Traktowani jak podnóżki, raby... warszawski gnój przez
jaśniewielmożne te hetmany ... Rozpinani okrutnie przez La-
chów na krzyżu - odgrodzili się od nich w końcu krwawą
miedzą , jak pisał narodowy bard Ukrainy, Taras Szewczenko
Do pogłębienia podziałów między wolnymi Kozakami
a polskimi panami przyczyniły się podejmowane przez po-
bożnego króla Zygmunta III Wazę próby podboju Małej i Wiel-
kiej Rusi przez jedynie słuszną religię katolicką. Religijna wro-
gość narastała z biegiem lat; Taras Szewczenko uznawał ją za
główną przyczynę ostatecznego rozwodu Lachów z Kozakami:
Już się zaczęła uczta krwawa
A ksiądz bez przerwy wyśpiewuje
Wściekłe: Te Deum! Alleluja!...
I tak, Polaku, druhu, bracie,
Zachłanni księża i magnaci
Nas poróżnili, rozdzielili.
(tłum Jerzy Jędrzejewicz)
15
www.e-bookowo.pl
[ Pobierz całość w formacie PDF ]